อุดฟันคืออะไร มีกี่แบบ ใช้ประกันสังคมได้ไหม?
อยากรู้เรื่องไหน กดดูเลย!
หลายคนอาจเคยเจอกับปัญหาฟันผุ ฟันบิ่น หรือรู้สึกเสียวฟันเวลาเคี้ยวอาหาร สิ่งเหล่านี้อาจดูเหมือนปัญหาเล็กน้อย แต่หากปล่อยไว้โดยไม่รีบรักษาอาจลุกลามจนกระทบต่อสุขภาพช่องปากโดยรวมจนเป็นอันตราย การอุดฟันคือหนึ่งในวิธีการรักษาทางทันตกรรมที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ ช่วยฟื้นฟูฟันที่เสียหายจากฟันผุ หรืออุบัติเหตุต่างๆ ให้กลับมาใช้งานได้ตามปกติ อีกทั้งยังคืนความมั่นใจในการยิ้มและการพูดคุยของอีกด้วย
การอุดฟันคืออะไร?
การอุดฟัน (Dental Filling) มีจุดประสงค์เพื่อซ่อมแซมฟันที่เสียหายจากฟันผุ การบิ่น หรือการสึกหรอ วัสดุที่ใช้ในการอุดฟันจะช่วยปิดโพรงหรือรูที่เกิดจากการผุและป้องกันไม่ให้แบคทีเรียเข้าสู่เนื้อฟันลึกขึ้นไป ซึ่งหากปล่อยให้ลุกลาม อาจทำให้เกิดการอักเสบหรือติดเชื้อที่โพรงประสาทฟัน ส่งผลให้ต้องรักษาด้วยวิธีที่ซับซ้อนขึ้น เช่น การรักษารากฟันหรือถอนฟัน
การอุดฟันยังมีประโยชน์ในการเสริมความแข็งแรงให้กับฟัน ช่วยให้เคี้ยวอาหารได้ดีขึ้น และป้องกันปัญหาสุขภาพฟันที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ทั้งยังช่วยปรับรูปร่างและสีของฟันเพื่อความสวยงามได้อีกด้วย
การอุดฟันสามารถรักษาอะไรได้บ้าง?
การอุดฟันไม่ได้จำกัดแค่การรักษาฟันผุเท่านั้น แต่ยังสามารถใช้เพื่อแก้ไขปัญหาอื่นๆ ได้หลายกรณี เช่น
1. ฟันผุ
ฟันผุเกิดจากกรดที่แบคทีเรียที่เกิดขึ้นหลังรับประทานอาหาร มีโอกาสเกิดโดยเฉพาะกับอาหารที่มีน้ำตาลสูง ซึ่งกรดเหล่านี้จะทำลายชั้นเคลือบฟันและเนื้อฟัน เมื่อเกิดรูหรือโพรงขึ้นในฟัน หากไม่รีบรักษา ฟันอาจถูกทำลายลึกจนกระทบโพรงประสาทและจำเป็นต้องรักษารากฟัน การอุดฟันจึงเป็นทางออกที่ดีในการหยุดยั้งการลุกลามของฟันผุในระยะแรก และช่วยประหยัดทั้งเวลาและค่าใช้จ่ายในการรักษาในระยะยาว
2. ฟันสึก
ฟันสามารถสึกหรอได้จากหลายสาเหตุ เช่น การใช้ฟันในการกัดของแข็ง รับประทานอาหารที่มีฤทธิ์เป็นกรดบ่อย ๆ การนอนกัดฟันโดยไม่รู้ตัว รวมถึงอายุที่มากขึ้น หากฟันสึกมากอาจทำให้รู้สึกเสียวฟันหรือเกิดความเสียหายโครงสร้างฟัน การอุดฟันช่วยฟื้นฟูเนื้อฟันส่วนที่สูญเสียไป และป้องกันไม่ให้ฟันสึกเพิ่มขึ้น ซึ่งหากปล่อยไว้นานอาจต้องใช้การครอบฟันที่มีค่าใช้จ่ายสูงกว่า
3. ฟันแตก ฟันบิ่น
อุบัติเหตุเล็กน้อย เช่น การกัดของแข็ง หรือการลื่นล้ม อาจทำให้ฟันบิ่นหรือแตกได้ การอุดฟันสามารถช่วยซ่อมแซมฟันที่เสียหายเล็กน้อยได้ โดยไม่จำเป็นต้องถอนฟันหรือครอบฟัน หากโครงสร้างหลักของฟันยังแข็งแรงอยู่ แต่หากเสียหายรุนแรง คุณหมออาจต้องพิจารณารักษารากฟันร่วมด้วย
4. แก้ปัญหาคอฟันสึก
คอฟันสึกเป็นอีกหนึ่งปัญหาที่หลายคนมองข้าม เกิดจากการแปรงฟันผิดวิธี เช่น แปรงแรงเกินไป ใช้แปรงขนแข็ง หรือยาสีฟันที่มีผงขัดหยาบ ทำให้บริเวณรอยต่อระหว่างฟันและเหงือกร้าวหรือบุ๋มลงไป การอุดฟันสามารถช่วยแก้ปัญหานี้ได้ และลดอาการเสียวฟันจากการสัมผัสอาหารที่ร้อนหรือเย็นจัด
การอุดฟันสำคัญกับสุขภาพช่องปากอย่างไร?
การอุดฟันไม่ใช่แค่การแก้ปัญหาฟันผุ แต่ยังเป็นการป้องกันปัญหาฟันลุกลามไปถึงขั้นที่ต้องรักษารากฟันหรือถอนฟัน ซึ่งทั้งเจ็บและใช้เวลารักษานานกว่า นอกจากนี้ หากฟันผุถูกปล่อยไว้ แบคทีเรียสามารถเข้าสู่กระแสเลือดและส่งผลกระทบต่อสุขภาพโดยรวมของร่างกาย เช่น การติดเชื้อในหัวใจหรือภาวะเยื่อบุหัวใจอักเสบ การดูแลฟันแต่เนิ่นๆ ด้วยการอุดฟัน จึงช่วยทั้งประหยัดค่าใช้จ่าย ป้องกันความเจ็บปวด และรักษาสุขภาพร่างกายโดยรวมให้ดีไปพร้อมกัน
อุดฟันมีกี่แบบ?
การอุดฟันมีหลายแบบ โดยวัสดุที่เลือกใช้อุดจะขึ้นอยู่กับตำแหน่งของฟัน ความลึกของรอยผุ ความสวยงาม และงบประมาณของผู้ป่วย ซึ่งทันตแพทย์จะช่วยประเมินและแนะนำให้เหมาะกับแต่ละกรณี โดยวัสดุที่ใช้ในการอุดฟันหลักๆ มีดังนี้
1. อมัลกัม (Amalgam)
อมัลกัมคือวัสดุอุดฟันสีเงินที่ใช้กันมานาน มีความแข็งแรงและทนทานมาก เหมาะสำหรับฟันกรามซึ่งใช้ในการบดเคี้ยวอย่างหนัก ราคาถูกกว่าวัสดุอื่นๆ และมักใช้ในกรณีที่ฟันผุมีขนาดใหญ่ อย่างไรก็ตาม อมัลกัมมีข้อเสียคือสีที่ไม่กลมกลืนกับฟันธรรมชาติ
2. คอมโพสิตเรซิน (Composite)
คอมโพสิตเป็นวัสดุอุดฟันที่ได้รับความนิยมสูงสุดในปัจจุบัน เนื่องจากมีสีใกล้เคียงกับฟันจริง สามารถใช้ได้ทั้งฟันหน้าและฟันหลัง โดยเฉพาะผู้ที่ต้องการความสวยงาม ไม่ให้ใครรู้ว่าเคยอุดฟันมาก่อน เหมาะกับการอุดฟันผุที่ไม่ลึกมาก อาจเปลี่ยนสีได้เมื่อใช้ไปนานๆ โดยเฉพาะหากดื่มชา กาแฟ หรือสูบบุหรี่เป็นประจำ
3. กลาสไอโอโนเมอร์ (Glass Ionomer)
กลาสไอโอโนเมอร์ เป็นวัสดุที่นิยมใช้ในเด็กหรือในกรณีที่รอยผุอยู่ใกล้เหงือก จุดเด่นคือสามารถปล่อยฟลูออไรด์ออกมาเพื่อป้องกันฟันผุซ้ำซ้อนได้ดี แต่ไม่เหมาะกับตำแหน่งที่ต้องรับแรงบดเคี้ยวมาก เพราะวัสดุไม่แข็งแรงเท่าคอมโพสิตเรซินหรืออมัลกัม
4. เซรามิก (Ceramic) – แข็งแรงและดูดีในระยะยาว
การอุดฟันด้วยวัสดุเซรามิกมักใช้ในกรณีที่ต้องการความแข็งแรงและความสวยงามสูง เช่น การทำ Inlay หรือ Onlay ซึ่งใช้ในกรณีที่ฟันผุใหญ่เกินกว่าจะอุดแบบธรรมดาได้ วัสดุนี้มีความทนทานสูง สีไม่เปลี่ยนตามเวลา แต่ราคาก็สูงตามไปด้วย เหมาะกับคนที่ต้องการการฟื้นฟูที่ดูเป็นธรรมชาติและใช้งานได้นาน
อุดฟันแล้วดูแลยังไง? ให้อยู่ได้นาน ไม่ผุซ้ำ
แม้จะอุดฟันไปแล้ว แต่ถ้าไม่ดูแลสุขภาพช่องปากอย่างถูกต้อง ฟันก็สามารถกลับมาผุซ้ำได้อีก โดยเฉพาะบริเวณรอยต่อระหว่างวัสดุอุดกับฟัน ดังนั้นการดูแลหลังอุดฟันจึงสำคัญมาก:
แปรงฟันให้ถูกวิธี วันละ 2 ครั้ง เช้า-ก่อนนอน ด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์
ใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำทุกวัน เพื่อกำจัดเศษอาหารบริเวณซอกฟันและรอยอุด
หลีกเลี่ยงของแข็งหรือเหนียว เช่น น้ำแข็ง ถั่วแข็ง ลูกอมเหนียวๆ โดยเฉพาะในช่วงแรกหลังอุด
ฟันผุแล้วไม่อุด อันตรายยังไง?
หลายคนอาจคิดว่า “ฟันผุเล็กๆ ไม่เจ็บ ก็ปล่อยไว้ก่อน” แต่ความจริงแล้วการปล่อยฟันผุไว้โดยไม่อุด อาจนำไปสู่ปัญหารุนแรงกว่าที่คิด ฟันผุจะค่อยๆ ลุกลามจากชั้นเคลือบฟันเข้าสู่เนื้อฟันด้านใน หากปล่อยไว้นานจนถึงชั้นโพรงประสาทฟัน จะทำให้เกิดอาการปวดฟันอย่างรุนแรง บางคนถึงขั้นต้องกินยาแก้ปวดทุกวัน ซึ่งในกรณีนั้นจำเป็นต้องรักษารากฟันหรือถอนฟัน ซึ่งมีค่าใช้จ่ายและความยุ่งยากมากกว่าการอุดฟันหลายเท่า
ที่ร้ายกว่านั้น หากปล่อยฟันผุไว้นานเกินไป อาจเกิดการติดเชื้อจนเป็นหนองใต้รากฟัน หรือกระจายไปยังอวัยวะอื่น เช่น ไซนัส หรือแม้กระทั่งเข้ากระแสเลือด ทำให้เกิดภาวะติดเชื้อรุนแรงได้ ดังนั้นถ้าพบว่าฟันผุ ไม่ควรนิ่งนอนใจ การอุดฟันตั้งแต่เนิ่นๆ คือวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันปัญหาสุขภาพฟันในระยะยาว
อุดฟันกับครอบฟันต่างกันยังไง?
มีความแตกต่างกันในระดับของความเสียหายและจุดประสงค์ของการรักษา
อุดฟัน: เหมาะกับกรณีที่ฟันผุเพียงบางส่วน โครงสร้างฟันยังดีอยู่ ทันตแพทย์จะกรอฟันเฉพาะจุดที่ผุ แล้วใส่วัสดุอุดเพื่อเติมช่องว่างนั้น ทำให้สามารถใช้ฟันเคี้ยวอาหารได้ตามปกติ วิธีนี้ทำได้รวดเร็ว ใช้เวลาน้อย และไม่เจ็บมาก
ครอบฟัน: ใช้ในกรณีที่ฟันเสียหายมาก เช่น ฟันแตก ฟันร้าว หรือรักษารากฟันมาแล้ว โครงสร้างฟันเหลือน้อย ไม่สามารถอุดให้ทนทานได้อีกต่อไป การครอบฟันจะใช้การทำ “ฝาครอบ” ที่ทำจากวัสดุเซรามิกหรือโลหะ คลุมทั้งซี่ฟันเพื่อเสริมความแข็งแรงและป้องกันฟันไม่ให้แตกหักเพิ่มเติม วิธีนี้มีความทนทานสูง และให้ความสวยงามในระยะยาว แต่ใช้เวลามากกว่าการอุดฟัน
ใช้สิทธิประกันสังคมอุดฟันได้ไหม?
ได้แน่นอน ประกันสังคมครอบคลุมค่ารักษาทางทันตกรรมเบื้องต้น เช่น การอุดฟัน ขูดหินปูน ถอนฟัน และผ่าฟันคุด โดยสามารถใช้สิทธิได้โดย ไม่ต้องสำรองจ่าย ที่สถานพยาบาลที่เข้าร่วมกับประกันสังคม และในกรณีคลินิกหรือโรงพยาบาลเอกชนที่ไม่ได้ร่วมรายการ สามารถสำรองจ่ายไปก่อนแล้วนำใบเสร็จไปเบิกภายหลังได้สูงสุด ปีละ 900 บาท ไม่จำกัดจำนวนครั้ง
บริการอุดฟันฟรีจาก “Tooth Taxi” คลินิกทันตกรรมเคลื่อนที่
หากคุณกำลังมองหาสวัสดิการด้านสุขภาพช่องปากที่สะดวกและตอบโจทย์สำหรับพนักงาน Tooth Taxi คือทางเลือกที่ตอบโจทย์ เพราะเราคือบริการรถคลินิกทันตกรรมเคลื่อนที่ ที่พร้อมให้บริการถึงที่ทำงาน โดยทีมทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ พร้อมเครื่องมือครบครันตามมาตรฐาน ให้บริการขูดหินปูนฟรีโดยใช้สิทธิประกันสังคม พนักงานไม่ต้องสำรองจ่าย และไม่ต้องลางานเพื่อเดินทางไปคลินิกข้างนอก
เกี่ยวกับผู้เขียน
ทพ.ธนิตย์ วนิชนพรัตน์ (หมอเอก)
• วุฒิบัตรทันตแพทย์เฉพาะทางสาขาปริทันตวิทยา ทันตแพทยสภา
• Certificate of Training Orthodontic and Miniscrew – Advance Orthodontic Society
• Certification of Invisalign Provider
• ทันตแพทยศาสตร์ ม.เชียงใหม่
แหล่งอ้างอิง
Smile Seasons – การอุดฟันคืออะไร มีกี่แบบ ราคาเท่าไหร่ ใช้ประกันสังคมได้ไหม?